CHP Belediye Meclis Üyesi Nazik Bulut, Çorum Belediyesi’nin gerçekçi, uygulanabilir, ayakları yere basan, sonuç odaklı bütçe yapmasını istedi.
Çorum Belediye Meclisi, 2023 yılı bütçe kesin hesabını görüşmek üzere Meclis 2. Başkanvekili Ertuğrul Eren başkanlığında toplandı.
Toplantıda Belediyenin 2023 yılı bütçesiyle ilgili kesin hesap cetveli madde madde oylayarak kabul edildi.
Belediye Başkanı Dr. Halil İbrahim Aşgın'ın katılmadığı toplantıda; CHP Grubu adına Meclis Üyesi Erdem Erol ve Nazik Bulut söz alarak, bütçeye yönelik eleştirilerde bulundu.
Cumhur İttifakı adına söz alan Belediye Başkan Yardımcısı Lemzi Çöplü de eleştirileri yanıtladı.
Belediye Meclisi'nin Mayıs ayı 2 .oturumu müdürlüklerinin bütçelerinin oylanması ile son buldu.
LÜZUMSUZ GİDERLER AZALTILMALI
2023 bütçesi hakkında konuşan CHP Belediye Meclis Üyesi Nazik Bulut, “Gelirlerimizi artıramıyorsak, mevcut alacaklarımızı tahsil edemiyorsak, sağlıklı bir bütçe oluşturmak için yapacağımız en sağlıklı çalışma lüzumsuz giderlerimizi azaltmak. Tasarruf tedbirlerini artırmak” dedi.
Bulut, “gelecek dönemlerde de gelirlerimiz ve giderlerimiz arasındaki açığı kapatmak için ya borçlanmak zorundayız, ya gayrimenkul satmak zorundayız ya da yapacağımız yatırım ve faaliyetlerden vazgeçmek zorundayız” ifadesini kullandı.
Belediyede bazı müdürlüklerin imha ettiği ve kullanmadığı bütçeleri eleştiren Bulut, müdürlüklerin gelecek yıllarda yapacakları faaliyetleri ve bu faaliyetlere ayıracakları bütçeleri daha gerçekçi ve sonuç odaklı yapmalarını istedi.
Nazik Bulut, konuşmasında şu konulara değindi:
“Kesin hesap; mali hizmetler birimi tarafından, her mali yılın bitiminden itibaren hazırlanarak, Nisan ayı içerisinde encümene sunulur. Encümen kesin hesabı en geç Nisan ayının sonuna kadar inceleyip, görüşü ile birlikte meclisin Mayıs ayı toplantısında görüşülmek üzere üst yöneticiye sunar. Kesin hesap Mecliste görüşülüp ilgili komisyona havale edildikten sonra tekrar meclis gündemine getirilerek Mayıs ayı toplantısında oylanır.
Bir mali yıl içinde tahakkuk eden gelirler ve tahsilatlar o yıl bütçesinin gelirlerini oluştururlar. Belediyemizin gelirleri: vergi gelirleri, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, alınan bağış ve yardımlar ile özel gelirler, diğer gelirler ve sermaye gelirlerinden oluşmaktadır.
Gelirlerin tarh, tahakkuk, tahsil iş ve işlemlerinden sorumlu olan görevliler bu işlemlerin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludurlar.
Gelir bütçesini incelediğimizde;
2023 yılı toplam gelir tahakkuklarımız 2.139.415.826.07 TL.
2022 yılında tahsil edilemeyen alacak devri 105.877.883,00 TL
2023 yılı net tahsilatımız 2.012.956.886,32TL
2024 yılına devreden alacaklarımız 124.792.247,45 TL’dir.
Kesin hesapta raporlanan tahsilatlarımızın oranı % 94.
Toplam 2 milyarlık net tahsilatımızın 1.116.160.329,31 TL, merkezi bütçeden ilimize aktarılan paylar ve 226.786.153,00 TL ise bütçe denkliğini sağlamak için satmış olduğumuz gayrimenkullerden elde ettiğimiz gelirler. Sadece bu iki kalem gelir bütçesinin % 67’sini oluşturuyor.
Geriye kalan yüzde 33’lük dilim ise belediyemizin asıl faaliyetlerinden elde etmiş olduğu öz gelirlerimiz. Yani vergi gelirlerimiz ve teşebbüs ve mülkiyet gelirlerimiz. Bu bölümdeki tahsilat oranımız yüzde 60-65 arasında gidip geliyor.
Öz gelirlerimizden de büyük bir oranı tahsil edilemeyip gelecek yıllara devretmiştir.
Önceki yıllarda bu konu özelinde yönetime bir soru sormuştuk. Bu yıl yine hatırlatmak istiyoruz:
Kurumun geçmiş yıllardan gelen alacaklarından zamanaşımına uğramış olanlar olup olmadığının incelenmesi neticesinde Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 416. maddesi hükmüne göre düzenlenmesi gereken örnek 68 numaralı bütçe gelirleri tahakkuk artıklarından zamanaşımına uğramış olanlara ilişkin ayrıntı cetvelinin bu yıl da düzenlenmediği görülmüştür. Neredeyse tahsili imkansız hale gelmiş muhasebe kayıtlarında yer alan bu alacaklarımızla ilgili detaylı bir çalışmanız var mı?
Alacaklar, 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsili gerekenler ve diğer alacaklar olmak üzere iki türlüdür. 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanunun “Tahsil zamanaşımı” başlıklı 102‟nci maddesinde “Amme alacağı, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar.” hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla 6183 sayılı Kanuna göre zamanaşımı süresi 5 yıldır. Diğer alacaklar için ise 10 yıldır. Alacaklara ait alacak dosyası olmadığı ve alacaklar hakkında zamanaşımını durduran işlemlerin ayrıntılı çalışma kayıtlarının bulunmadığı görülmüştür.
Kurumun alacakları 20-25 yıl öncesine kadar gittiği için bu alacakların zaman aşımına uğramış olma olasılığı yüksektir. Ancak örnek 68 numaralı bütçe gelirleri tahakkuk artıklarından zamanaşımına uğramış olanlara ilişkin ayrıntı cetveli düzenlenmediğinden zamanaşımına uğramış alacak olup olmadığı tespit edilememiştir. İdarenin, zamanaşımına uğrayan gelir kalemlerini tespit edip ve örnek 68 numaralı bütçe gelirleri tahakkuk artıklarından zamanaşımına uğramış olanlara ilişkin ayrıntı cetveli düzenlenmesi gerekir.
Bu meclisin bir paydaşı olarak bunları sorarak öğrenmek yerine hepimizin anlayacağı şekilde rapor eklerinde, gerek mali tablolar, gerek tutanaklar, gerekse ilgili cetvellerle ayrıntılı olarak açıklanmasını bir kez daha talep ediyoruz.
Bütün belediyelerin gelirlerini artırmak için çaba harcadığını görüyoruz.
Gelirleri artırmanın ne kadar zor olduğunu da biliyoruz.
Gelirlerimizi artıramıyorsak, mevcut alacaklarımızı tahsil edemiyorsak, sağlıklı bir bütçe oluşturmak için yapacağımız en sağlıklı çalışma lüzumsuz giderlerimizi azaltmak, tasarruf tedbirlerini artırmak.
Böyle bir önlem almaz isek her geçen yıl gelirlerimiz ve giderlerimiz arasındaki fark açılmaktadır. Hali hazırda 2023 mali yıl verilerine göre mevcutta:
Kısa vadeli borçlar: 319.084.543,00
Uzun vadeli borçlar: 355.820.288,14 bulunmaktadır.
Mevcut durum böyle iken gelecek dönemlerde de gelirlerimiz ve giderlerimiz arasındaki açığı kapatmak için ya borçlanmak zorundayız, ya gayrimenkul satmak zorundayız ya da yapacağımız yatırım ve faaliyetlerden vazgeçmek zorundayız.
Bu durumu vereceğim örnekle çok daha iyi anlayacağız.
2023 yılında müdürlüklerimize yıl içinde yapacakları faaliyetleri için vermiş olduğumuz 361.139.126,18 TL net bütçe ödeneği gerekli kaynaklar bulunamadığı için iptal edilmiştir.
59.534.000,00 TL yatırımımız da tamamlanamayıp gelecek yıllara devretmiştir.
Burada en büyük kayıp Etüd Proje Müdürlüğümüzün. Belediyemizin yatırım müdürlüğü olarak bilinen bu müdürlüğümüze yılın başında 466.642.000,00 TL bütçe ayrılmışken, bu bütçenin 179.394.000,00 TL’si başka bir yere aktarılmış, 130.693.000,00 TL’si hiç harcanmadan imha edilmiş ve 48.463.000,00 TL devam eden yatırımları ise bitirilmeyip gelecek yıllara devretmiştir.
Yani Etüd Proje Müdürlüğümüz bütçesinin sadece % 47’lik bölümünü harcamış ve yapacağı yatırımların sadece yüzde 47’sini gerçekleştirmiştir.
Bu tabloda en başarısız müdürlük olarak raporlanmıştır.
Etüd Proje Müdürlüğünün arkasından bütçesinin sadece % 57’sini kullanan İmar ve Şehircilik Müdürlüğü gelmektedir. Bütçe yılının başında bu müdürlükler için planlanan faaliyetler nelerdi hangileri yapıldı hangileri yapılmadı masaya yatırılıp irdelenmesi gerekmektedir.
Bütçesini kullanamayan, faaliyetlerini yarım bırakan başka bir müdürlüğümüz de Su Ve Kanalizasyon Müdürlüğü.
289.669.000,00 TL net bütçe ödeneği olan bu müdürlüğümüzün 65.000.000,00 TL bütçesi imha edilmiştir.
Geçtiğimiz hafta Çorum’un birçok mahallesinde alt yapı yetersizliğinden dolayı bir çok binada su baskınları yaşandı. Bodrum katlarda, bina girişlerinde insanların baş edemeyeceği büyüklükte su birikintileri oluştu. Belediye ekipleri sürekli sahada su boşaltmak ve mazgal temizlemekle uğraştı. Belediye Meclis Üyeleri olarak bizlere de çok sayıda şikayet ulaştı. İmha edilen, harcanmayan 65.000.000,00 bütçe planlı bir şekilde alt yapı çalışmalarına harcansaydı en azından birkaç mahallemizde alt yapı sorununu çözmüş olurduk ve bugün bunları konuşmuyor olurduk.
Birkaç ay sonra yeni bir bütçe yılı başlıyor. Müdürlüklerimize ve yönetime önerimiz gelecek yıllarda yapacakları faaliyetleri ve bu faaliyetlere ayıracakları bütçeleri daha gerçekçi ve sonuç odaklı yapmalarıdır.
Bu anlamda Fen İşleri Müdürlüğümüzü kutluyorum. Oluşan tabloya bakıldığında bütçesini en verimli en rantabl kullanan başarılı müdürlüklerimiz arasında görünüyor. Umarım diğer müdürlüklerimize de örnek olur.
Son olarak bütçe kesin hesabı ekinde yer alan İdare Taşınır Mal Yönetim Hesabı İcmal Cetvelinde mevcut stoklarımız, makine ve cihazlarımız, taşıtlarımız, demirbaşlarımız, maddi değerleriyle birlikte listelenmiştir. Maddi duran varlıklarımızın muhasebe kayıtları güncel ve gerçeğe uygun mudur?
Envanterimizde yer alan taşıtların alındığı günden bu güne kadar herhangi bir değer artışı var mıdır?
Çorum Belediyesi’nin aktifinde kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi iktisadi kıymetler için yeniden değerleme yapılarak güncel muhasebe kayıtları oluşturulmuş mudur? Bu kayıtlar güncel değilse neden gerçeğe uygun hale getirilmemektedir?
Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu olarak yapmış olduğumuz tespitlerle ilgili açıklama yapılarak meclisin ve Çorum kamuoyunun bilgilendirilmesini istiyoruz.”
